Que es melior, Interlingua o Esperanto, e proque?

[clocea]

Salute!

Isto es mi prime message hic. Ante alicun tempore io commenciava studiar Interlingua proque illo me pareva un lingua multo interessante, belle e facile a apprender. Antea io anque studiava Esperanto, que anque me pareva un lingua multo interessante, belle e facile a apprender. Nunc io non sape qual de ambe linguas es melior.

Que vos pensa? Qual es melior, Esperanto o Interlingua? E, super toto, PROQUE? Qual es, secundo vostre opinion, le errores o defficienticas le plus grave in Esperanto (mette exemplos concrete)?

Io gustarea que on aperirea un parve debatto super iste thema.

[carlos soreto]

Salute!
Io trovava isto alicubi in internet............

UN LINGUA COMMUN PRO LE COSAS PRACTIC! LE LINGUA UNIVERSAL DEL CIVILISATION EUROPEE

Obviemente, le plus rational solution al Babel lingual del civilisation europee esserea le adoption de un lingua commun pro cosas practic, LE LINGUA UNIVERSAL DEL CIVILISATION EUROPEE, Interlingua. Le requirimentos de tal lingua esserea:

1. Un lingua national de nulle stato.

2. Il se basa sur le legato cultural greco-roman de Europa.

3. Facile, sed totevia satis efficiente in expression.

2.1 Linguas artificial

Le idea de linguas artificial ha attrahite alicun personas desde seculos e on ha presumibilemente developpate quasi mille de illos.

I.a. tal philosophos famose como Descartes (1596-1650) e Leibniz (1646-1710) ponderava le lingua artificial.

Le prime lingua artificial que ganiava signification international, era volapük que era developpate per Martin Schleyer, un pastor german, in 1879. Iste lingua es vermente multo artificial, como jam su nomine demonstra:
Vola = World (mundo) Pük = Speak (parlar)

2.2 Esperanto. Le defectos de Esperanto

In le anno 1887 Ludowik Zamenhof, un oculista polonese, developpava un lingua artificial que ille nominava "Esperanto". Esperanto es le plus diffundite de omne linguas artificial e illo ha ancora un quadro ardente de supportatores.

Esperanto ha tamen un pluraritate de defectos seriose, como:

1. Esperanto tenta esser latinesc per su apparentia general sed illo contine etiam parolas ex altere linguas, selecte arbitrarimente, como
"shajni", ex parola german "scheinen" = "apparer", "anstatauigi", ex parola german "anstatt" = "in loco de".
Parolas arbitrari ex varie gruppos lingual face Esperanto nimis bastardic.

2. Le fin de plural "j" es infortunamente selecte. Multe litteras "j" al fin de parolas (aj, ajn, oj, ojn) face esperanto tautonomic e visualmente fede. Ecce un specimen, scripte per Zamenhof ipse:


INTERLINGUA
Super armaturas bronzee,
candelabros aurobrillante extendeva
su nodoforme brachios,
stava vasos argentee e
cuppas, corbes porcellanari e
campanellas crystallin, coperiente
gruppos de statuos de marmore.

3. Benque Esperanto tenta apparer principalmente latinesc, Zamenhof adoptava phonemas que non existe in latino. Ille voleva rationalisar le scriptura de Esperanto per adoptar un littera pro cata sono e vice versa. Iste scopo era complite per usante signos diacritic ("cappellos" super le consonantes). Ille abandonava alicun litteras latin "inutile", como "q" (= "k") e "x" (= "ks"), e intertanto introduceva nove litteras a pena trovabile in altere linguas del mundo.


Il se tracta del consonantes "c", "g", "h", "j" ja "s" con le signo de accento circumflexo. Tal litteras son difficile de trovar in imprimerias e require configurationes special in computatores. Pro isto, principalmente in Internet le esperantistas mesme son frequentemente fortiate a substituer tal combinationes de litteras per characteres. Le "c-circumflexo", per exemplo, pote esser trovate como "c^", "^c", "ch" "^c", "ch" o "cx" in sitos de internet, secundo le gusto del scriptor.

4. Le conjunction "kaj" es un specialmente mal selection. Proque iste parola ex le greco antique, inhabile e alien pro le tempores moderne, quando il ha latin "e" e "et"? Anque "jes" (si) care stilo.

5. Benque Esperanto es un honorabile curiositate historic e expressibile per se, illo non face le honores de nostre legato roman como le lingua universal de Europa. Pro isto illo es nimis grottesc e caricatural.

[DelPonte]

Esperanto tenta esser latinesc...

Non. 2/3 del parolas veni del lingua francese e 1/3 del lingua german.

Le fin de plural "j" es infortunamente selecte... visualmente fede

Si un lingua es belle, illo anque es bon?

Zamenhof...introduceva nove litteras a pena trovabile in altere linguas del mundo.

E isto es un problema?

Le conjunction "kaj" es un specialmente mal selection. Proque iste parola ex le greco antique, inhabile e alien pro le tempores moderne, quando il ha latin "e" e "et"? Anque "jes" (si) care stilo.

Apparente le esperantistos non ha problemas apprender iste parolas.

illo non face le honores de nostre legato roman como le lingua universal de Europa. Pro isto illo es nimis grottesc e caricatural.

Cata lingua que non es roman es grottesc...

Io parla Esperanto desde plus que 40 annos. Post haber studiate lo 1-2 menses io poteva parlar lo fluente. Io ha studiate Interlingua dum annos e ha participate in discussiones in Interlingua jam ante 10 annos. Sed usque hodie io non pote parlar lo. E scriber alique como iste responsa dura multe tempore. In Esperanto io haberea scribite illo in minus que un minuta...

Interlingua es un lingua multo belle e comprensibile a prime vista por homines qui parla un o duo linguas roman. Esperanto es facile apprender anque a japoneses o chineses.

[clocea]

1. Esperanto tenta esser latinesc per su apparentia general sed illo contine etiam parolas ex altere linguas, selecte arbitrarimente, como
"shajni", ex parola german "scheinen" = "apparer", "anstatauigi", ex parola german "anstatt" = "in loco de".
Parolas arbitrari ex varie gruppos lingual face Esperanto nimis bastardic.

Io non pensa que Esperanto tenta esser latinesc; Esperanto ha su proprie "personalitate" e non tenta similar con ulle lingua (isto lo face Interlingua, non Esperanto). Benque io non es germanic, io gusta parolas como "shajni" o "anstataui" e non vide ulle problema con illos. Bastardic? Io non vide Esperanto como bastardic pro isto.

2. Le fin de plural "j" es infortunamente selecte. Multe litteras "j" al fin de parolas (aj, ajn, oj, ojn) face esperanto tautonomic e visualmente fede.

Io gusta le plural finite per "j". Io lo trova agradabile oralmente e visualmente, non me pare un selection infortunate ni pensa que illo face Esperanto tautonomic. In francese, espaniol o portuguese, per exemplo, on repete constantemente le "s" del plurales ("muchas flores bellas y grandes hay en los jardines de las plazas viejas") e isto molesta a nemo.

3. Benque Esperanto tenta apparer principalmente latinesc, Zamenhof adoptava phonemas que non existe in latino. Ille voleva rationalisar le scriptura de Esperanto per adoptar un littera pro cata sono e vice versa. Iste scopo era complite per usante signos diacritic ("cappellos" super le consonantes). Ille abandonava alicun litteras latin "inutile", como "q" (= "k") e "x" (= "ks"), e intertanto introduceva nove litteras a pena trovabile in altere linguas del mundo.


Il se tracta del consonantes "c", "g", "h", "j" ja "s" con le signo de accento circumflexo. Tal litteras son difficile de trovar in imprimerias e require configurationes special in computatores. Pro isto, principalmente in Internet le esperantistas mesme son frequentemente fortiate a substituer tal combinationes de litteras per characteres. Le "c-circumflexo", per exemplo, pote esser trovate como "c^", "^c", "ch" "^c", "ch" o "cx" in sitos de internet, secundo le gusto del scriptor.

Io gusta le literas con "cappello". Illos me pare belle. Il es certe que a vices es difficile o impossibile utilisar iste characteres, ma le Fundamento previde isto e permitte substituer los per "ch", "gh", "jh", "sh" e "u". Le altere systemas non es basate sur le Fundamento. Nulle problema dunque, o al minus nulle problema importante.

4. Le conjunction "kaj" es un specialmente mal selection. Proque iste parola ex le greco antique, inhabile e alien pro le tempores moderne, quando il ha latin "e" e "et"? Anque "jes" (si) care stilo.

Io gusta multo le parola "kaj". Io lo trova multo sympathic, multo attractive, con un belle son e facile a memorisar. "Kaj" es un de mi parolas preferite de Esperanto e illo me pare un bon selection.

Que "kaj" proveni del greco antique non es un problema. Interlingua utilisa multe parolas del latino, jam extinguite del linguas romanic, como "nimis" (que tu utilisa in iste message), que solmente pote comprender illes qui ha studiate latino; on poterea anque dicer que tal parolas face Interlingua troppo latinesc, troppo antique, troppo difficile, troppo caricatural e mesmo troppo pedante.

5. Benque Esperanto es un honorabile curiositate historic e expressibile per se, illo non face le honores de nostre legato roman como le lingua universal de Europa. Pro isto illo es nimis grottesc e caricatural.

Ma tote le populos del mundo non parla linguas romanic. Esque Esperanto es grottesc e caricatural solmente proque illo simila plus con le linguas romanic que Interlingua? Esque le linguas latin es le mesura de tote le cosas?

Interlingua es certemente plus facile a apprender que Esperanto pro le homines qui parla linguas latin, ma non pro un germano, un japonese o un anglese.

On lege sovente multe criticas a Esperanto, ma le supponite errores que iste criticos signala frequentemente como exemplo me pare generalmente poc succedite, como illes que tu ha ponite in iste message.

Tamen, il ha alteres aspectos de Esperanto que si me pare multo criticabile, ma que, paradoxicamente, multe pocos critica. Per exemplo, le pronomines personal ha un son troppo simile, specialmente "mi" (io) e "ni" (nos), e isto pote ducer frequentemente in confussion, super toto in ambientes ruitose o in parlar per telephono. Istos es le errores de Esperanto que interessa a me, aspectos del lingua que pote ducer in confussion, que pote causar ambiguitate o que pote difficultar le communication; non questiones de gusto personal super le aspecto del lingua o le selection de su vocabulario.

[DelPonte]

Il ha altere aspectos... sed non es mi intention criticar Esperanto in iste loco. Isto es un foro por discussiones de Interlingua e non de Esperanto.

Sed alicun del "radikoj" que non se trova in le "fundamento de Esperanto" es facite con pauc reflexion super le question si illes es effective necessari o non. On non ha facite un dictionario complete de omne parolas que on pote construer al base del "fundamento" (un "dictionario fundamental" manca usque hodie). Il ha altere punctos de critica, sed como jam dicite, isto non es un foro por le discussion de Esperanto.

Il anque ha punctos de critica de Interlingua... non solo del lingua mesme, sed anque del organisation. Io ha scribite, ante menses, a "Union Mundial de Interlingua" con la question si io pote devenir membro, sed usque hodie non ha recipite un responsa. O le "Union" non existe, o on non vole haber me como membro. Da equal, io non plus es interessate... oblida lo.

In le logia francmason "Hermann zum Lande der Berge" in Wuppertal (http://www.hzldb.de) io facera un reporto de "Linguas artificial" Martedi le 25.03.14 a 20.00 horas. Omnes es benvenite. Io parlara de Latin, Interlingua e Esperanto sin inclinar me plus al un que al altere. Io non va criticar le linguas, solo accentuar le avantages de tal linguas in comparation con le linguas natural.

[clocea]

Io non aperiva iste topico pro criticar Esperanto o Interlingua, sed pro parlar super Interlingua e Esperanto comparate, sin hostilitates ni tabus.

Io gusta ambe linguas e non vole attaccar ulle, io solmente vole cognoscer plus profundemente le punctos forte e debile de cata un e, si isto es possibile, arribar a un conclusion super qual es melior in terminos general.

Il ha cultivatores de Interlingua qui abomina de Esperanto e inverse. Io non es uno de istos. Io pensa que tote le linguas artificial (o planificate, o construite, como on vole appellar los) ha lor defectos e virtutes, que nulle es perfecte e que omnes pote apprender del alteres.

Usque nunc, le plus grande defecto que io ha trovate in Esperanto e illo que plus me molesta es le similaritate del sonos del pronomines que io ha citate. Ido solutionava iste problema per cambiar le pronomines, e al minus in isto Ido es indiscutibilemente superior.

[DelPonte]

Un aspecto multo interessante de Esperanto es le facto que tote parolas es derivate de 960 "radikoj". Isto vole dicer, que le homine, qui apprende iste solo 960 "radikoj" pote leger grosse libros de Dostojevski e Tolstoj sin consultar su dictionario. Si le autor ha usate solo le parolas official.

Un altere aspecto es que omne parolas que on pote derivar usante le methodos de derivation in le grammatica - iste parolas es official e legal. In Interlingua illes non es. Como exemplo le parola "aspecto". On pote derivar un verbo "aspectar". Sed iste parola non es official e legal. In Esperanto, si on POTE derivar alique, on ha le PERMISSION facer lo. In Interlingua non. In Interlingua on pote derivar le mesme parola per varie methodos. Sed sovente solo un methodo es permittite. Isto significa, que ante que on pote scriber alique in Interlingua on debe trovar cata parola in le dictionario. Isto non es necessari en Esperanto.

Un consequentia es, que un parlante de Esperanto pote dicer quasi omne, que ille vole, si ille cognosce le 960 radikojn, sed le parlante de Interlingua debe cognoscer 5000-10000 parolas ante que ille pote parlar.

Un altere problema in Interlingua es que on ha habite le possibilitate sequer le politica italian o le politica espaniol quando se tracta del orthographia. In italian on ha duo consonantes in serie como le "ss" in "possibilitate". In espaniol on nunquam ha isto, es scribite "posibilidad". Sequer le politica espaniol (como face Esperanto) esserea multo plus simple.

E un altere problema es, que le nove usatores de Interlingua sovente sape como deberea esser un certe parola como, per exemplo, "comprender". Sed on non pote saper como le parola "comprensibile" debe esser scribite. Pote esser "comprendibile" o alique altere maniera de scriber. On non pote saper lo. In Esperanto on sempre sape exactemente como scriber omne derivationes.

Io non dice que Esperanto es melior que Interlingua. Io solo dice, que le nove usatores, qui proba Interlingua e face su prime passos, e post isto proba Esperanto e face su prime passos illac, sovente deberea decider usar Esperanto in le futur, proque ille ha minus travalio apprender e usar lo.

In mi opinion modeste, io senti que Interlingua ha un problema. Si on vole haber un lingua que ha le aspecto de un lingua natural, on resigna le regularitate de un lingua completemente synthetic. Si on vole un lingua multo simple e synthetic, isto non ha le aspecto de un lingua natural.

Con Interlingua on ha facite effortios por crear un lingua que sta in le medio de iste considerationes. In mi opinion on ha create un lingua que es multo belle, e que es comprensibile a omne europeos qui sape alique de Latin o un lingua roman. Le usator de Interlingua qui cognosce multe parolas de Interlingua non debe cognoscer Latin. Ille va comprender su proprie lingua melior - in consequentia le usator german va saper que le parola german "Insel" deveni de "insula" e que "Zwiebel" deveni de "cibolla". Isto es le argumento por instruer Latin in le scholas. In mi opinion on debe abolir omne instruction in Latin in omne scholas in Germania e in su loco instruer Interlingua. Isto haberea le effecto, que le Germanos poterea parlar con Italianos sin problemas e illes poterea comprender altere linguas como anglese multo melior. Io certemente vide un avantage grande in Interlingua. Interlingua es un progresso immense in comparation con Latin. Se omne Europeos parlarea Interlingua, illes haberea multo minus effortio apprender lor lingua secunde que illes ha quando illes debe apprender anglese. Le Europeos qui parla Interlingua comprende su proprie historia e su proprie cultura e le altere linguas multo melior.

Sed Esperanto es multo plus facile.